Titel: Herstel als Leerproces (2020)
Schrijver: Jaap van der Stel
Recensie geschreven door: Inne ten Have
Waar gaat het boek over? Jaap van der Stel probeert uit te leggen dat het genezingsproces in de geestelijke gezondheidszorg veel overeenkomsten heeft met hoe wij leren. Dit inzicht kan ons helpen te leren hoe we mensen het beste vooruit kunnen helpen. Hij vindt bijvoorbeeld dat instellingen teveel met zichzelf bezig zijn en veel minder het effect van hun werk. Er is bijvoorbeeld nauwelijks progressie in de resultaten van psychische zorg vergeleken met andere vakgebieden. Wanneer we kijken hoe mensen het beste leren en nieuwe zaken zich eigen maken, kunnen we dat ook gebruiken in de zorg.
In het boek wordt beschreven hoe we leren, en hoe we herstellen. Vervolgens wordt het belang van goed taalgebruik beschreven: om te begrijpen wat je voelt en hoe je dat kan delen, om te beschrijven wat we zien en voelen, om te verwoorden zodat je begrepen en vertrouwd wordt. Zelfregulatie is hier ook van belang: heb je grip op jezelf? En ten slotte over hoe stress het ons zoveel moeilijker kan maken om te herstellen.
Het boek eindigt met acht herstelverhalen, die allen op hun eigen manier antwoord geven op de volgende vragen: Wat heb je geleerd? Waarin ben je veranderd? Had je duidelijke leerdoelen? Hoe verliep het leerproces? Waar heb je moeite voor gedaan? Waar en van wie heb je iets geleerd? Hoe bewust verliep je leerproces? Had je er de regie over? Wat zijn in dit opzicht nog je plannen?
Waarom zou je dit boek moeten lezen? Het idee om leren en herstellen bij elkaar te brengen is inspirerend en waardevol. Je hebt het idee dat je hierdoor beter vat krijgt op de materie. Het contrast tussen de droge wetenschappelijke eerste hoofdstukken en de korte veelzijdige herstelverhalen werkt goed. Je kunt de verhalen lezen door het oog van de net opgedane kennis, wat het gevoel van een beloning in zich heeft.
Waarom zou je het niet moeten lezen? De eerste hoofdstukken vond ik droog en te wetenschappelijk / abstract. Ik had het gevoel dat de schrijver meer met zijn eigen gelijk bezig was, dan met het aanbieden van praktische adviezen.